YARGISAL SONUÇLARI OLAN, TARAFLAR ARASI ÇÖZÜMLER
Dünyada ve ülkemizde, taraflar arasında çözümlenemeyen sorunlarda, haklılık/haksızlık belirlenmesinde temel kurum Yargı. Ancak, yargıdaki yoğunluk, karar ve kesinleşme aşamasına kadar geçen uzun zamanlar, istenen detaya girilememesi sektörlerdeki güncel ve teknik gelişmelere ayak uyduramaması, vb. nedenlerle, yasalar (HMK, CMK, Milletlerarası Tahkim Kanunu, ARABULUCULUK KANUNU, AVUKATLIK KANUNU özel hüküm, vd.) veya uluslararası sözleşmeler, kurumlar, tarafların sonuca varmasını sağlayan yöntemler geliştirdi. Bunlarda öne çıkanlar: TAHKİM, ARABULUCULUK, MÜZAKERE/Sulh-Uzlaşma.
"artıgörüş" (www.artigorus.com), bu uygulamalarda, özel bilgi ve pratikleri olan, ayrıca SÜREÇ YÖNETİMİ, STRATEJİ, PSİKOLOJİ vd. bilgi ve deneyimleri olan uzmanlarla temsil edilme konusunda, uzmanınızı belirleme hizmeti veriyor, sizleri onlarla BULUŞTURUYOR.
TAHKİM
Aşağıda Tahkim hakkında özet bilgi sunulacak. Bu aşamada bildirmek isteriz ki,
"artıgörüş" (www.artigorus.com) sizlere, Tahkim öncesi hazırlık süreci ve sizleri temsilen HAKEM olarak katılacak Uzman/Uzmanların belirlenmesinde hizmet verecektir.
Tarafların Yazılı Sözleşme ile detaylı olarak belirleyebilecekleri Tahkim usulü, adeta yerel mahkeme iş ve işlemlerinin Hakemlerce daha hızlı, daha detaylı, daha uzman isimlerle sürdürülmesi, usul hataları ve kamu düzenine aykırılıklar dışında kararlarının MAHKEME KARARLARI GİBİ HÜKÜM doğurduğu bir usuldür.
Tahkim usulünde, taraflara Hakemlerini belirleme hakkı verildiği için, sizi temsil edecek ve kararda söz sahibi olacak Hakeminizin, uzman, deneyimli, etkin, baskın bir temsilci olması büyük önem taşıyor.
Tahkim, “anlaşmazlıkların Hakem yoluyla çözülmesi yöntemine verilen isim".
“MİLLİ TAHKİM” olarak tanımlandıracağımız düzenleme ve hükümler, Hukuk Muhakemeleri Usulü (HMK) de detaylı olarak düzenlenmekte. ”MİLLETLERARASI TAHKİM” düzenleme ve hükümleri ise, 5 Temmuz 2001 - Sayı: 24453 RG’de yer alan Milletlerarası Tahkim Kanununda yer alıyor.
Bu aşamada belirtmek isteriz ki, mevzuatımızdaki bu kanunlar dışında, ULUSLARARASI TİCARİ İLİŞKİLERDE, Newyork Konvansiyonu, International Court Arbitration of the ICC, American Arbitration Association, London Court of International Arbitration, Inter-American Commercial Arbitration Commission , Swiss Rules of International v.d kurumlar tahkimde uluslararası geçerliliği, kuralları ile etkin yer alabiliyor.
HMK’daki esaslara göre (Milli Tahkim- md. 407 – 444);
TAHKİM SÖZLEŞMESİ: Tarafların, sözleşme veya sözleşme dışı bir hukuki ilişkiden doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının çözümünün Hakem veya Hakem Kuruluna bırakılması hususunda yaptıkları anlaşmadır.
Yazılı şekilde yapılma şartı vardır. Taraflar arasında teati edilen mektup, telgraf, teleks, faks gibi bir iletişim aracına veya elektronik ortama geçirilmiş olması da yazılı şart veya dava dilekçesinde iddia-ileri sürülmesine cevap dilekçesinde itiraz edilmez ise kabul olarak yeterli sayılır.
Tahkim Sözleşmesi öncesi, Tahkim hakkında detaylı bilgi sahibi olmak gerekir. Çünkü Sözleme sonrası, Tahkim zorunlu hale gelecek, klasik yargılama süreci Hakem/Hakemler tarafından yürütülecek, HAKEM KARARLARI, usul ve kamu düzeni itirazları dışında (İptal Davaları - Bölge Adliye Mahkemeleri) İNFAZ ve İCRA edilebilir Mahkeme Kararı özelliğinde olacaktır.
Yargılama sırasında tarafların Tahkim yoluna başvurma konusunda anlaşmaları hâlinde, dava dosyası mahkemece ilgili hakem veya hakem kuruluna gönderilir. Taraflar, hakemin sayısını belirlemekte serbesttir. Ancak, bu SAYI TEK olmalıdır. Hakemlerin sayısı taraflarca kararlaştırılmamışsa üç hakem seçilir.
Taraflar, HAKEM veya HAKEMLERİN SEÇİM USULÜNÜ, İSİMLERİNİ BELİRLEMEKTE SERBESTTİR. Taraflarca aksi kararlaştırılmamışsa; ancak gerçek kişiler hakem seçilebilir. Tek hakem seçilecek ise ve taraflar hakem seçiminde anlaşamazlarsa hakem, taraflardan birinin talebi üzerine mahkeme tarafından seçilir.
Üç hakem seçilecek ise taraflardan her biri bir hakem seçer; bu şekilde seçilen iki hakem üçüncü hakemi belirler.
Hakemin birden fazla kişiden oluşması hâlinde en az birinin kendi alanında beş yıl ve daha fazla kıdeme sahip bir hukukçu olması şarttır.
Tahkim yargılaması sırasında, ihtiyati tedbir, delil tespiti, tanık dinleme, keşif ve bilirkişi incelemesi yapma kararları verebilir. .
Tahkim süresi:Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, BİR YIL İÇİNDE, ESAS HAKKINDA KARAR VERİLİR. Tarafların anlaşmasıyla veya anlaşamamaları hâlinde, taraflardan birinin başvurusu üzerine mahkemece uzatılabilir.
Tahkim yargılaması sırasında taraflar uyuşmazlık konusunda Sulh olurlarsa, Tahkim yargılamasına son verilir.
Hakem kararlarında; kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi, bir sıra numarası altında açık ve kesin bir biçimde taraflara yüklenen hak ve borçlar ile yargılama giderleri, karara karşı İptal Davası açılabileceği ve süresi, gösterilir.
Hakem kararına karşı yalnızca ve 1 AY İÇİNDE İPTAL DAVASI açılabilir. İptal davası, “Tahkim yeri Bölge Adliye Mahkemesinde” açılır. İptal davasında, Tahkim Sözleşmesi ve kanunda belirtilen USULE İLİŞKİN İŞLEMLER ve kararın KAMU DÜZENİNE uygun olup olmadığı incelenir.
Hakemlerin ücreti taraflarca belirlenebilir veya hakem veya hakem kurulu ile taraflar arasında kararlaştırılır. Yargılama giderleri, hakem veya hakem kurulunca belirlenir, taraflarca eşit miktarda ödenir.
Milletlerarası Tahkim Kanununda ise; Yabancılık Unsuru taşıyan ve tahkim yerinin Türkiye olarak belirlendiği veya bu kanun hükümlerinin taraflar ya da hakem veya hakem kurulunca seçildiği uyuşmazlıklar hakkında uygulanır. Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu milletlerarası antlaşma hükümleri saklıdır.
Yabancılık unsuru: Tahkim anlaşmasının taraflarının yerleşim yeri veya olağan oturma yerinin ya da işyerlerinin ayrı devletlerde bulunmasıdır.
Tahkim anlaşması, tarafların tahkim anlaşmasına uygulanmak üzere seçtiği hukuka veya böyle bir hukuk seçimi yoksa Türk hukukuna uygun olduğu takdirde geçerlidir.
HMK usul ve esasları ile örtüşen hükümler ile yönetilir.
Yabancı taraflar, bir milli hukuka bağlı olmaksızın, uluslararası ticari ilişkilerde Tahkim Sözleşmeleri yaparak, tüm kuralları kendileri belirleyebilir veya Uluslararası Tahkim Kuruluşlarını belirleyip, gösterir, bu kurumların önceden belirli kuralları yönünde Tahkim incelemesi yapılması ve karar verilmesini kabul edebilirler.
Newyork Konvansiyonu, International Court Arbitration of the ICC, American Arbitration Association, London Court of International Arbitration, Inter-American Commercial Arbitration Commission , Swiss Rules of International v.d kurumlar tahkimde uluslararası geçerliliği, kuralları ile etkin yer alabiliyor.
Uluslararası ticaret yapan ve uygulanacak hukuk ve kurallar açısından, ilgili kişi veya kurumlar, mutlaka Tahkim konusunda ilk aşamadan itibaren uzmanlarla çalışmalıdır. Özellikle yabancı ülke hukuku veya uUuslararası Tahkim Kuruluşlarında uzmanın yabancı olması, ilgili ülke, kurum hukuk düzeni ve içeriğini, emsal karar uygulamalarını iyi bilmesi gerekiyor.
"artıgörüş" (www.artigorus.com) sizin YURT DIŞI UZMAN arayışlarınızda, yabancı çözüm ortakları ile önemli uzman desteği sağlayacaktır.